اس کیو ال چیست؟ + مراحل آموزش نصب SQL 2016 تصویری و گام به گام
از گذشته تا به امروز اطلاعات و داده های مختلفی در سطح شرکت، شهر و کشورهای دنیا وجود داشته که انسان ها سعی داشتند به بهترین شکل آنها را ثبت و ضبط کنند و به صورت کارآمد مدیریت کنند.
ولی بخاطر حجم بالای داده ها نیاز به داشتن ابزاری قدرتمند جهت مدیریت اطلاعات بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. با پیشرفت تکنولوژی و نرم افزارهای مخصوص به این کار کسب و کارهای مختلفی می خواستند تا این داده ها را براحتی ذخیره، ویرایش و مدیریت کنند، که این نیاز منجر به طراحی و انتشار نرم افزاری به نام SQL Server شد.
در ادامه می خواهیم در مورد بحث اطلاعات و پایگاه داده صحبت کنیم همچنین به آموزش نصب SQL 2016 برسیم و در مورد لزوم استفاده از این نرم افزار محبوب بحث کنیم.
دیتابیس (Data Base) یا پایگاه داده چیست؟
از زمانهای دور اگر بخواهیم در مورد حجم زیاد اطلاعات مثال بزنیم از پرونده های بایگانی در یک اداره مانند ثبت احوال حرف می زدیم.
اگر برای هر فرد در کشوری مانند ایران با جمعیتی که از ابتدای قرن فعلی در سال 1300 متولد شده اند، پرونده تشکیل شده باشد حجم بالایی از اطلاعات وجود خواهد داشت که ثبت و ضبط آنها و همینطور مدیریت این داده ها بسیار سخت و هزینه بر خواهد بود.
و به همین صورت نگه داری از آنها زمانبر بوده و خطرات مختلفی مانند سیل و آتش سوزی به همراه خواهد داشت. پس باید به فکر یک ابزار مهم برای مدیریت این حجم از اطلاعات تنها برای یک اداره ثبت احوال بود چه برسد به ادارات و سازمان های مختلف دیگر!
در این باب با موضوع لزوم استفاده از یک پایگاه داده یا دیتابیس پی می بریم، خب حالا تعریف یک پایگاه داده چیست؟
تعریف : پایگاه داده عبارتست از : محلی جهت ذخیره سازی اطلاعات که به صورت منظم و همراه با جزئیات کامل در کنار هم قرار گرفته اند.
با بهره بردن از یک پایگاه داده می توانیم داده های مورد استفاده را بر روی یک فضای ذخیره سازی مثل هارد دیسک چه در یک سیستم خانگی و چه در فضای مجازی بر روی سرور های مجهز، نگه داری و مدیریت کرد.
هر وقت که بخواهیم می توانیم بسادگی به این حجم از اطلاعات دسترسی داشته باشیم و آنها را برحسب لزوم ویرایش و حذف و اضافه کنیم که در این موارد با کسب آموزش پایگاه داده Database همراه خواهد بود.
انواع پایگاه داده کدامند؟
در حال حاضر پایگاه داده ها به دسته های مختلفی تقسیم شده اند که باید برای هر نوع استفاده یکی از آنها را انتخاب کنیم.
انواع پایگاه داده ها عبارتند از :
- پایگاه داده شی گرا (Object Oriented Database)
- پایگاه داده رابطه ای (Relational Database)
- پایگاه داده توزیع شده (Distributed database)
- پایگاه داده شخصی (Personal Database)
- پایگاه داده ابری (Cloud Database)
- پایگاه داده گراف (Graph Database)
- پایگاه داده با دسترسی چندگانه (OLTP)
- پایگاه داده اطلاعات حجیم (No SQL)
در مورد توضیحات و جزئیات هر کدام از این پایگاه داده ها باید یک مطلب به صورت کامل داشته باشیم. و در این به ذکر نام آنها بسنده می کنیم.
اجزای یک پایگاه داده چیست؟
دیتابیس و پایگاه داده های امروزی که می شناسیم از 5 جزء مهم تشکیل شده که همه ی آنها در عین مجزا بودن باید به صورت هماهنگ در کنار هم قرار بگیرند.
اجزای یک پایگاه داده عبارتند از :
- نرم افزار Software
- سخت افزار Hardware
- داده ها Data
- رویه و دستورالعمل Structure
- زبان پایگاه داده DB Language
معرفی DBMS یا سیستم مدیریت پایگاه داده
منظور از سیستم مدیریت پایگاه داده نرم افزاری است که از مجموعه ای شامل بخش های مرتبط به هم تشکیل شده تا امکان مدیریت کامل اطلاعاتی که در پایگاه داده ذخیره شده اند را انجام دهد.
ابزار DBMS یک راه ارتباطی برای اتصال میان پایگاه داده، نرم افزار و کاربر است که وظیفه دارد تعامل بین این اجزا را تسهیل و ساده کند.
سیستم های مدیریت پایگاه داده انواع مختلفی دارند که هر کدام از نظر شکل و اصول ذخیره سازی اطلاعات مختلف هستند. هرکدام از آنها برای یک هدف مشخصی طراحی و ساخته شده اند که می تواند نسبت به هم دارای مزایا و معایب مختلفی باشند.
انواع سیستم مدیریت پایگاه داده را در بخش قبلی در قالب انواع پایگاه داده نام بردیم.
مزایای استفاده از سیستم مدیریت پایگاه داده
همانطور که گفته شد استفاده از یک DBMS می تواند برای ما مزیت های قابل توجهی داشته باشد که در ادامه نام می بریم.
- کسب اطمینان درباره درستی داده ها
- دسترسی سریع به داده ها
- ایجاد استانداردهای معتبر برای اطلاعات
- قابلیت توسعه پذیری، انعطاف و مقیاس پذیر
- قابلیت پشتیبانی از تراکنش
- ایجاد قائده و استاندارد سازی
- بررسی اطلاعات و پردازش داده ها
- وجود امنیت بالا در ذخیره سازی اطلاعات
معایب سیستم مدیریت پایگاه داده
در کنار مزایا برای هر وسیله و ابزاری می توان به وجود برخی معایب اشاره کرد که در ادامه نام می بریم :
- اطلاعات به صورت متمرکز ذخیره می شوند.
- به سخت افزار و نرم افزار مناسبی جهت اجرا نیاز است.
- در طراحی و ساخت پایگاه داده پیچیدگی دارد و زمانبر است.
- یک نوع وابستگی برای به نرم افزار ها وجود دارد.
بررسی کاربردهای سیستم مدیریت پایگاه داده
برای اینکه با عملکرد یک DBMS آشنا شویم می بایست به انواع کاربردهای آنها در حوزه های مختلف اشاره کنیم. برخی از مهمترین کاربردهای سیستم های مدیریت پایگاه داده عبارتند از :
حوزه ی آموزشی و دانشگاه ها : مدیریت اطلاعات دانشجویان، واحدهای درسی، نمرات و …
ایرلاین ها و خطوط هوایی : نگه داری اطلاعات مسافرات، پروزها، مسیرهای هوایی و …
ارتباطات و مخابرات : ذخیره سازی اطلاعات مشتریان، حساب اشتراک، هزینه ها و درآمد ها و …
موسسات مالی و بانکی : نگه داری داده های حساب مشتری، ریز جزئیات اطلاعات مالی و …
فروشگاه های زنجیره ای : قرار دادن حجم انبوهی از کالاها، قیمت، تخفیفات، مشتریان و …
بانک منابع انسانی : قرار دادن کلیه ی داده های کارمندان، حقوق و دستمزد، فعالیت ها و …
برای اینکه بتوانیم در زمینه های کاربردی فوق بانک اطلاعاتی مناسبی را طراحی کنیم باید با اصول و قواعد آموزش برنامه نویسی SQL آشنا باشیم.
معرفی بهترین سیستم های مدیریت پایگاه داده
مهمترین عملیات هایی که یک DBMS انجام می دهد شامل چهار وظیفه اصلی است :
- ایجاد کردن Create
- خوانده شدن Read
- حذف کردن Delete
- بروزرسانی کردن Update
سیستم های مدیریت اطلاعات دارای محیط های اجرای مختلفی هستند که توسط شرکت ها و سازمان های متعددی ایجاد و توسعه داده شده اند.
از جمله مهمترین و پرکاربردترین DBMS ها در ادامه معرفی خواهند شد :
- MySQL
- SQLite
- IBM Db2
- Oracle DataBase
- MariaDB
- PostgreSQL
- Microsoft Access
- LibreOffice Base
- و Microsoft SQL Server
اس کیو ال سرور SQL Server چیست؟
جزء برترین و محبوبترین سیستم های مدیریت پایگاه داده که توسط شرکت غول نرم افزاری مایکروسافت طراحی و ساخته شده است
عبارت SQL برای یک زبان ساختار یافته یا پرس و جو گفته می شود که به عنوان یک زبان استاندارد برای دستیابی و مدیریت کار با یک پایگاه داده بکار می رود.
نکته : البته عبارت SQL که مخفف Structured Query Language است که این زبان در تمامی نرم افزارهای DBMS مشترک است.
حال نرم افزار مولتی پلتفرم SQL Server به عنوان یک برنامه تخصصی با زبان SQL توانسته است در زمینه های مختلف به کمک توسعه دهندگان برنامه های تحت ویندوز، وب و اپلیکیشن موبایلی آمده است.
انواع ورژن های SQL Server
نرم افزار اس کیو ال سرور دارای انواع مختلف و متنوعی است که هر کدام در زمینه های متعددی کاربرد دارد و وظیفه مخصوص به خود را دارد.
انواع نسخه های SQL Server عبارتند از :
نسخه اینترپرایز Enterprise
در پروژه های عظیم و حیاتی قابل استفاده است که دارای ویژگی های مهم مانند امنیت بالا، ماشین یادگیری و آنالیز پیشرفته است.
نسخه تحت وب Web
همان طور که مشخص است این نسخه مخصوص اجرا در فضای وب است و به توسعه دهندگان وبسایت اجازه می دهد با این دیتابیس کار کنند.
نسخه استاندارد Standard
این نسخه از SQL برای ساخت اپلیکیشن ها مناسب است که دارای گزارش گیری و تحلیل های اساسی است.
نسخه دولووپر Developer
این مورد از نسخه های SQL برای توسعه دهندگان سازمانی است که امکانات بیشتری دارد و در حال حاضر به صورت آزمایشی است.
نسخه اکسپرس Express
از این نسخه می توان برای نرم افزارهای با اندازه و مقیاس کوچکتر استفاده کرد و البته این نسخه به صورت رایگان در اختیار همگان قرار دارد.
در این مقاله می خواهیم علاوه بر آشنایی با ویژگی و مزیت های اس کیو ال سرور، مراحل آموزش نصب SQL 2016 را بررسی کنیم و شما می توانید در ادامه با آموزش کار با پایگاه داده در SQL Server فرادرس آشنا شوید.
ویژگی و مزایای مهم SQL Server
مزیت و ویژگی های اساسی زیادی برای کار با نرم افزار SQL Server وجود دارد که در این بخش تنها به معرفی مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
نصب ورژن های متفاوت روی یک سیستم
براحتی می توانید از نسخه های متعدد نرم افزار SQL Server بر روی یک سیستم استفاده کنید به صورتی که هر نسخه می تواند کاملا مستقل از نسخه های دیگر کار کند.
کاهش یافتن مشکلات بانک اطلاعاتی
اگر بخواهیم تمامی اطلاعات و داده های خود را بر روی یک دیتابیس ذخیره کنیم مطمئنا با بروز مشکل در آن بانک اطلاعاتی می تواند باعث مشکل اساسی در کل یک مجموعه شود ولی با نصب چند بانک اطلاعاتی از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
کم شدن هزینه ها
اگر چند بانک اطلاعاتی داشته باشیم نیاز به در اختیار داشتن چند لایسنس نیست و می توان هر کدام از خدماتی که در نظر داریم از یکی از این نسخه ها دریافت کنیم.
آمادگی سرورها در حال آماده به کار
اگر یکی از نسخه های موجود از کار بیفتد می توان کل سیستم را پایدار نگه داشت و بقیه ی نسخه ها همچنان آماده به کار خواهند بود.
آموزش نصب SQL 2016 همراه با تصاویر
در این بخش می خواهیم به سراغ مهمترین آموزش در ابتدای اجرای نرم افزار SQL Server رفته و گام به گام به صورت تصویری مراحل نصب آن را پیگیری کنیم.
در ابتدای کار باید نسخه ای از نرم افزار اس کیو ال سرور را داشته باشیم که در اینجا بخاطر نوع کار و کمتر کردن هزینه ها می خواهیم نسخه ی SQL Server Express را نصب کنیم که به صورت کاملا می توانید از سایت رسمی مایکروسافت دانلود کنید.
ابتدا طبق تصویر زیر از وبسایت Microsoft نسخه ی Express را دانلود می کنیم.
بعد از دانلود می بایست نرم افزار را از حالت فشرده خارج کنیم و در پوشه ی برنامه همانطور که در تصویر زیر مشخص است بر روی فایل Setup راست کلیک کرده و گزینه ی Run as adminintrator کلیک کنید تا این نرم افزار با بالاترین سطح دسترسی از طرف ویندوز اجرا شود.
که در ادامه پنجره ای برای درخواست شما باز خواهد شد تا اجازه اجرا به شیوه فوق را تایید کنید.
بعد از کلیک بر روی گزینه Yes و تایید اجرای فایل Setup طبق تصویر زیر اولین پنجره از آموزش نصب SQL 2016 برای شما باز خواهد شد.
از بخش Planning ابتدا بر روی گزینه hardware and software requirements که مشخص شده کلیک می کنیم که در صورت داشتن شرایط نصب و دسترسی به اینترنت و همچنین حدقل موارد مناسب از نظر نرم افزاری و سخت افزاری، تصویر زیر به شما نمایش داده خواهد شد که در بخش Installation می بایست بر روی گزینه ی مشخص شده کلیک کنید.
بانک های اطلاعاتی نقش مهمی در نگه داری، اضافه، ویرایش و حذف داده تحت وب دارند که می توان با کسب آموزش آنها و آشنایی با یک زبان برنامه نویسی مانند PHP یک وبسایت کاملا مجهز و معتبر را طراحی کنیم.
در پنجره بعدی باید شرایط مربوط به بخش نرم افزاری سیستم عامل شما که ویندوز است بررسی شود و بعد از گرفتن تمامی تاییدیه ها که با تیک سبز رنگ مشخص شده است طبق تصویر زیر می بایست بر روی گزینه Next کلیک کنید.
در تصویر زیر که اشاره به نصب بروزرسانی و اپدیت های نرم افزار دارد که وقتی به اینترنت دسترسی داشته باشیم همراه با نصب برنامه، اپدیت های جدید هم نصب خواهد شد.
حال در تصویر زیر به برنامه اجازه خواهد داد تا بروزرسانی های جدید برای نرم افزار SQL Server را جستجو کند و پیغام آن را به شما نمایش دهد.
در بخش بعدی که مربوط به قواعد نصب هست باید چند آیتم چک شود و اگر تمامی آنها تیک سبز گرفتند مشکلی برای ادامه ی نصب نخواهد بود.
ولی همانطور که ملاحظه می کنید معمولا خطایی مبنی بر ویندوز فایروال به شما داده می شود که در این حالت یعنی فایروال ویندوز شما فعال است و باید آن را پیش از نصب غیرفعال کنید.
برای غیرفعال کردن فایروال وارد کنترل پنل در ویندوز خود شوید و در آن بخش بر روی گزینه ی Windows Firewall کلیک کرده و آن را غیرفعال کنید.
در ادامه ی آموزش نصب SQL 2016 بخش مربوط به سریال فعال سازی نرم افزار مشاهده می کنید. که طبق تصویر زیر در این قسمت بر روی اولین گزینه کلیک می کنیم.
در پنجره ی زیر تنها تیک مشخص شده را فعال کنید و بر روی گزینه ی Next کلیک کنید.
در بخش بعدی نیز طبق تصویر زیر بر روی گزینه ی مشخص شده کلیک کنید و Next را بزنید.
در بخش بعدی طبق تصویر نیازی به انجام کار خاصی نیست و به صورت پیشفرض سعی کنید تنظیمات زیر در این بخش تنظیم شده باشد.
طبق تصویر می بایست نام دیتابیس نصب شده را تعیین کنید که می توانید در بخش نام گذاری که مشخص شده است عبارت SQL2016 را وارد کنید.
در تصویر زیر در بخش Service Accounts می بایست در قسمت SQL Server Agent منوی کشویی را کلیک کنید و گزینه ی Automatic را انتخاب کنید.
در مرحله ی بعدی که جزء مهمترین بخش تنظیمات نصب SQL Server هست باید تماما طبق تصویر زیر تنظیمات را انجام دهید. ابتدا در سربرگ Collation گزینه ی Customize را کلیک کنید و در پنجره ی باز شده بر روی گزینه ی هایلایت شده در لیست مشخص شده کلیک کنید و سپس OK کنید.
در مرحله بعدی نیز می بایست طبق تصویر زیر ابتدا گزینه ی Mixed Mode را کلیک کرده و 2 بار رمز عبور مشخصی را وارد کنید و البته این رمز را به خاطر بسپارید.
سپس در پنجره ی کوچک در تصویر فوق ابتدا بر روی گزینه Add کلیک کرده و سپس گزینه ی OK را کلیک کنید.
در مرحله ی بعدی که به طور پیشفرض مقدار دهی شده، تنها به مسیر نصب مشخص شده در تصویر زیر دقت کنید که محل نصب برنامه در چه مسیری قرار دارد.
در بخش پایانی از تنظیمات نصب خلاصه ای از موارد که می خواهید نصب کنید مشخص شده و فقط بر روی گزینه ی Install کلیک کنید.
در انتها بعد از نصب SQL 2016 اگر مشکل خاصی پیش نیامده باشد باید طبق تصویر زیر تمامی مواردی که نصب شده اند تیک سبز رنگ داشته باشند.
بعد از طی کردن تمامی مراحل نصب می توانید نرم افراز اس کیو ال 2016 را اجرا کنید.
جمع بندی درباره آموزش نصب SQL 2016
در این مقاله درباره انواع پایگاه داده و معرفی بخش های مختلف آن بحث کردیم و با سیستم DBMS آشنا شدیم.
مراحل آموزش نصب SQL 2016 را بررسی کردیم حال برای کسب یادگیری و کار با این نرم افزار باید با استفاده از منابع آموزشی معتبر، شروع به فراگیری این دیتابیس کنیم، پیشنهاد ما استفاده از فیلم های آموزش آنلاین فرادرس است تا به صورت کاملا جامع بتوانیم با اصول کار با بانک های اطلاعاتی آشنا شویم.
