کد USSD چیست؟ – آموزش برنامه نویسی USSD بهمراه مزایا و کاربردها
حتما با کدهای معروف به ستاره مربع در گوشی های تلفن همراه خود آشنا هستید. این کدها می توانند هرکدام برای کارهای مختلفی به کار گرفته شوند و انواع دستورات را اجرا کنند. آموزش برنامه نویسی USSD می تواند به شما کمک کند تا به راحتی با ساختار انواع کدهای مورد استفاده با آن آشنا شوید.
شما هم حتما می خواهید از این کدها برای انواع خدمات و کارهایی که در محیط کار و شغل خود برای تعامل با کاربران نیاز دارید، استفاده کنید. کار سختی نیست کافیست با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
در ادامه مقاله می خواهیم ابتدا با مبحث USSD آشنا شویم مزایا و ویژگی های آن را بررسی کنیم و با کاربرد کدهای دستوری از این سرویس بیشتر صحبت کنیم.
کد دستوری USSD چیست؟
عبارت USSD مخفف کلمات Unstructured Supplementary Service Data است که به معنی اراده داده های خدمات تکمیلی بدون داشتن یک ساختار است.
پروتکل USSD شامل یک برنامه ی پیام رسان است که در تمامی شبکه های گوشی تلفن همراه مورد استفاده قرار می گیرد. این سرویس ارسال پیام در ظاهر به نوعی شاید شبیه پیام کوتاه متنی باشد ولی کاملا به این شکل نیست.
این سرویس با استفاده از دستورات شماره گیری در بخش تماس تلفن همراه شما قابل اجرا و مقدار دهی است.
کافیست یک خط موبایل (ایرانسل، همراه اول یا رایتل) داشته باشیم تا بتوانیم با شماره گیری دستوراتی که به ما داده اند، سرویس مورد نظر خود را که می تواند شامل شارژ حساب موبایل یا تهیه بسته اینترنتی باشد را فعال کنیم.
تمامی کدهایی که ما با شماره گیری اجرا می کنیم باید توسط اپرتورهای موبایلی انجام بشوند. در کنار کدهایی که نیاز با ارتباط با محیط بیرون از گوشی شما هستند، کدهای متفاوتی برای کار با دستگاه تلفن همراه شما وجود دارد که نیازی هم به داشتن سیم کارت ندارید.
بر روی امنیت این کدها کار شده است و وقتی این کدها را با استفاده از دستورات عددی و علامت هایی که تعریف شده است اجرا می کنید در داخل اپراتور های تلفن همراه در اصل اجرا می شوند و محدود به نوع گوشی شما نیست.
پس خیالتان راحت داشتن گوشی قدیمی یا جدید دلیلی بر کمتر و بیشتر بودن امنیت اتصال شما با دستورات USSD نیست.
آشنایی با ساختار کدهای دستوری USSD
کدهایی دستوری USSD همانطور که گفتیم برای استفاده از سرویس های اپراتورها و شرکت های ارائه خدمات موبایلی هستند که برای اتصال به این نوع سرویس ها باید کدهای خاصی را شماره گیری کنیم.
مثال : به طور مثال یکی از کدهایی که برای اپراتور تلفن همراه ایرانسل استفاده می شود، میزان اعتبار حساب است که برای اینکار باید کد دستوری #1*141* را شماره گیری کنیم.
ساختار یک کد دستوری در مبحث آموزش برنامه نویسی USSD با عبارت ستاره (*) یا مربع (#) شروع می شود و بعد از آن اعداد با تعداد رقم های متفاوتی اضافه می شود، که می توان یک رقمی دو رقمی و بیشتر باشد.
در کنار اعداد می توان از حروف انگلیسی که تعریف شده است استفاده کرد. البته اگر دستور USSD ما اشتباه باشد در پایان عبارت خطای Invalid Request داده خواهد شد که نشان دهنده وجود اشکال در مقدار و یا ترتیب شماره گیری دستور است.
محدودیتی برای قرار گیری مقدار عدد نیست و بعد از اینکه یک مقدار را وارد کردیم مجدد با علامت ستاره باید وارد بخش دیگری از دستور شویم و به همین شکل تا به مسیر مشخص خودمان برسیم.
در انتها برای پایان یافتن دستور کافیست تا علامت مربع (#) یا ستاره (*) را وارد کنید و شروع به شماره گیری کنیم.
البته بعد از شماره گیری دستور باید منتظر جواب از سرویس دهنده باشیم تا پاسخ مورد نظر مطابق با درخواست ما داده شود. در این حالت عبارت USSD code running به ما نشان داده می شود که نشان از همین موضوع است.
مهمترین کدهای USSD مخفی در اندروید
همانطور که در بخش قبلی از آموزش برنامه نویسی USSD گفتیم کدهای مشخصی هستند که برای اجرای دستورات برای گوشی های تلفن همراه رزرو شده اند و می توان با شماره گیری آنها نتایج مشخصی را نمایش داد.
از جمله این دستورات می توان به نمایش اطلاعات سخت افزار، مشاهده سرویسهای گوشی، تغییر تنظیمات گوشی و … اشاره کرد.
البته ممکنن است طبیعتا یک سری از کدها در سیستم عامل مشخصی کار کنند و برای سیستم عامل دیگر قابلیت اجرا نداشته باشد. به طور مثال یکسری از کدها ممکن است در سیستم عامل اندروید اجرا شود ولی در پتلفرم iOS قابلیت اجرا شدن را نداشته باشد.
انواع کدهای دستوری برنامه نویسی USSD در اندروید شامل :
- کدهای پرکاربرد
- کدهای عمومی
- کدهای سیستمی
- کدهای تست
- کدهای ابزاری
- کدهای شبکه موبایل
مثال : نمونه کدهایی که به یاد داشتن آنها خالی از لطف نیست :
نمایش کد IMEI در گوشی :
*#06#
کد تست GPS :
*#*#1472356#*#*
کد ریست گوشی به تنظیمات کارخانه :
*#7780#
کد تست بلوتوث :
*#*#232331#*#*
مشاهده نسخه نرم افزار :
*#44336#
طبیعتا کدهای مختلف و زیادی هست که طبق دسته بندی فوق می توانیم نام ببریم که فعلا از آنها گذر می کنیم.
انواع کدهای دستوری USSD
کدهای USSD به دو نوع مجزا تقسیم بندی می شوند که این دو دسته شامل :
- کدهای سمت موبایل Pull که در استاندارد GSM 2.94 پشتیبانی می شود.
- کدهای سمت شبکه Push که در استاندارد GSM 39 پشتیبانی می شود.
یکسری از کدهای دیگر هم هستند که به آنها کدهای با واسطه و کدهای بی واسطه گفته می شود.
اگر کدهای سمت موبایل یا شبکه بعد از کد شرکت ارائه دهنده خدمات، به صورت مستقیم به کد اختصاصی برای شما ختم بشود، به آن کد بدون واسطه گفته می شود.
به همین صورت اگر این دستورات USSD بین کد شرکت خدمات دهنده و کد اختصاصی مربوط به شما عددی باشد، به آن کد با واسطه گفته می شود.
تمامی کدهایی که براساس USSD هستند جهت اطمینان از امنیت خود از ساختار و استانداردهای امنیتی که در شبکه GSM/UMTS هست بهره می برند.
خب این کدهای USSD که استفاده از آن ها رو به افزایش است چه کاربردی دارند؟
معرفی کاربرد های کد دستوری USSD
کدهای USSD تقریبا در حال حاضر کاربردهای مختلفی در زمینه های ارتباط با مشتریان در اکثر شرکت های خدماتی مانند تلفن های همراه، امور مالی، ثبت نام ها، پرداخت ها و … دارند.
از این بین حتما در تبلیغات تلویزیونی و ورزشی و همچنین برنامه های مهم مناسبتی دیده باشید که به شما پیشنهاد می دهند از کدهای دستوری مانند #780* یا #733* استفاده کنید و برای خود شارژ گوشی و بسته اینترنتی تهیه کنید.
در حقیقت مهمترین کاربرد آموزش برنامه نویسی USSD هم همین مورد است که علاوه بر تهیه انواع شارژ تلفن همراه، برای خرید خدمات شرکت ها، انتقال وجه، اعلام موجودی، پرداخت انواع عوارض و قبض می توانید استفاده کنید.
در حال حاضر هم که برای پرداخت آنلاین نیاز به دریافت رمز پویا و یکبار مصرف هست بعد از درخواست پرداخت آنلاین پیامی را مشاهده خواهید کرد تا رمز پویا را با استفاده از یک کد دستوری مجزا اجرا کنید و پرداخت خود را تایید کنید.
انواع کدهای موسسات مالی و بانکی
همانطور که گفته شد یکی از مهمترین کاربردهای کدهای دستوری USSD مربوط به امور مالی و پرداخت هست که طبیعتا سود بالایی را نصیب شرکت ارائه دهنده خدمات خواهد کرد.
برخی از کدهای دستوری بانک ها به شرح زیر است :
- بانک حکمت: #765*
- بانک رفاه کارگران : #729*
- بانک سینا : #727*
- بانک شهر : #787*
- بانک صادرات : #719*
- بانک کشاورزی : #730*
- بانک گردشگری : #764*
- بانک مسکن : #737* یا #713*
- بانک ملت ( به پرداخت ملت ) : #712*
- بانک ملی : #717*
- پست بانک : #747*
مزایای کدهای دستوری USSD
در کنار هر تکنولوژی جدیدی که برای رفاه مردم و مخاطبین آن طراحی و اجرا می شود مطمئنا مزیت هایی تعریف شده تا کاربران بتوانند با تکیه بر آنها از آن خدمات استفاده کنند.
یک ویژگی مهم از این کدها مربوط به امنیت آنهاست که براحتی قابل هک شدن نیست و ایمنی آنها خیلی بالاست، شاید هنگام پرداخت هزینه با استفاده از کدهای دستوری دقت کرده باشید که نیازی به وارد کردن ریز اطلاعات بانکی مثل تاریخ انقضا، کد CVV2، شماره حساب و … نیست. با استفاده از آموزش شبکه و امنیت فرادرس می توانید به صورت حرفه ای با بهترین تکنیک های مربوط به افزایش امنیت شبکه اطلاعاتی آشنا شوید.
از جمله مزیت های خیلی خوب کدهای USSD می توان به در دسترس بودن همیشگی اشاره کرد به گونه ای شما برای اجرای این کدها نیازی به یک گوشی هوشمند با سیستم عامل مشخصی مانند اندروید یا iOS نیستید، و با هر نوع گوشی می توانید این کدها را اجرا کنید و از خدمات ارائه شده استفاده کنید.
به همین صورت برای اینکه از خدمات بانکی استفاده کنید نیازی به مراجعه به بانک ها نیست و بدون اتلاف وقت و صرف زمان برای حمل و نقل می توانید از خدمات بانکی از موسسه مالی در منزل و محل کار خود استفاده کنید.
شاخصه مهم و اصلی این کدها عدم نیاز به اینترنت است که نیازی به پرداخت هزینه جهت استفاده از امکانات هر کد دستوری نیست. به همین صورت لازم نیست نرم افزار خاصی بر روی گوشی تلفن همراه خود نصب کنید و فقط با شماره گیری انواع کد دستوری USSD می توانید به تمام امکانات یک شرکت سرویس دهنده متصل شوید.
می توان مطمئن بود که پیکربندی مورد استفاده برای ایجاد و راه اندازی انواع کدهای USSD از آخرین بروزرسانی ها استفاده می کند و البته هم شما به عنوان کاربر نیازی نیست به جایی مراجعه کنید و همه چیز در سمت شبکه موبایل و شرکت ارائه دهنده خدمات آپدیت خواهد شد.
برخی دیگر از ویژگی های کدهای USSD شامل :
- برای استفاده از این کدها به شارژ سیم کارت نیاز ندارید.
- صفحه ی خدمات به صورت چند زبانه (فارسی،انگلیسی،عربی و …) می تواند باشد.
- اطلاعات کدهای دستوری شما و داده های بانکی جایی ذخیره نمی شوند.
- در صورت اتلاف زمان پاسخ به مدت 20 ثانیه از طرف کاربر، دستور جاری لغو می شود.
- ارسال و دریافت اطلاعات بدون نیاز به اینترنت با سرعت بالایی انجام می شود.
- در تمام شهر و استان ها می توانید به صورت یکسان از این خدمات استفاده کنید.
معایب کدهای دستوری USSD
در کنار هر مزیتی که کدهای دستوری و برنامه نویسی USSD می توانند داشته باشند معایبی هم دارند که در ادامه نام می بریم :
برای خرید و تهیه یک کد دستوری باید هزینه زیادی را بپردازید و مجوزهای مختلفی را از سازمان های متولی آن مانند شرکت ارتباطات زیرساخت و مخابرات اخذ کنید.
در ارسال عکس و ویدئو با استفاده از کدهای دستوری محدودیت وجود دارد.
وقتی اطلاعات مهم مانند رمز عبور را وارد می کنید آنها قابل نمایش هستند.
رابط کاربری ساده و به صورت متنی است و رابط گرافیکی برای استفاده کاربران ندارد.
نمی توانید گزارش های دریافتی از دستورات و نتایج آنها را در جایی ذخیره کنید و حتما باید از صفحه موبایل خود عکس بگیرید تا رسید داشته باشید.
گزارش های مربوط به کدهای دستوری مانند پاسخ درخواست فعال سازی بسته اینترنتی به صورت پیامک برای شما ارسال می شود و در همان لحظه نمی توانید پاسخ را ببینید.
گزارش هایی شده که برخی افراد سودجو می توانند کدهای مخرب را در قالب کدهای اصلی جایگزین کنند و افراد را به سیستم پرداخت جعلی و سو استفاده از اطلاعات آنها هدایت کنند.
تفاوت کدهای دستوری USSD و سرویس SMS چیست؟
برای پاسخ به این سوال باید با تمامی کارکردها و چگونگی اجرا این دو سرویس آشنا باشیم.
در مورد کدهای USSD بخاطر بحث امنیت ارتباطات به صورت لحظه ای هست و همانطور که اشاره شد اگر بعد از 20 ثانیه پاسخ درخواست خواسته شده در کدهای دستوری را ندهیم، درخواست ما لغو خواهد شد و مجددا باید از ابتدا اقدام کنیم.
ولی در سرویس های پیامکی پیام ها با تاخیر می توانند ارسال شوند و محدودیت زمانی خاصی نداریم.
از طرفی در یک پیامک می توانیم براحتی اطلاعاتی که مورد نیاز ما هست را در قالب یک نوشته و پیام متنی ذخیره کنیم تا در دفعات بعدی از آن استفاده کنیم ولی در کدهای USSD این قابلیت وجود ندارد و برای اینکه از یک پیام در این سرویس نگه داری کنیم مجبور به استفاده از اسکرین شات صفحه موبایل هستیم.
اگر هنگام کار با سرویس های قرار داده شده بر روی USSD ارتباط با شبکه موبایل قطع شود خطای نبود ارتباط داده می شود و باید برای انجام خدمات مجددا از ابتدا اقدام به اجرای دستورات کنید.
در حالی که برای کار با سرویس پیامک اگر در لحظاتی شبکه موبایل قطع شد به صورت خودکار هنگامی که شبکه وصل می شود، پیامک های ارسالی فرستاده خواهند شد و پیامک های دریافتی هم به صندوق پیام های ما اضافه خواهند شد.
سرویس پیام کوتاه به عنوان روشی برای ارتباط با شرکت ها و اشخاص حقیقی است ولی کدهای USSD تنها برای درخواست برخی خدمات خاص تعریف شده است.
البته محدودیت ارسال پیام کوتاه به مقدار 70 کاراکتر است ولی برای سرویس کدهای دستوری می توانید تا 182 کاراکتر هم پیام متنی وارد کنید.
جمع بندی درباره آموزش برنامه نویسی USSD
کدهای دستوری USSD در حال حاضر به عنوان یکی از پرطرفدارترین و ساده ترین روش های ارائه خدمات شبکه موبایلی مورد استفاده قرار گرفته است که به مزایا و کاربردهای آن اشاره کردیم.
جهت کار با این سرویس و کسب آموزش برنامه نویسی USSD می توانید با ورود به فرادرس، آموزش لازم برای ایجاد و بهره برداری از کدهای دستوری شخصی سازی شده برای اهداف کسب و کار خودتان دست پیدا کنید.
