یادگیری فرمول نویسی حرفه ای در نرم افزار اکسل – جلسه اول

تابحال هرچه قدر در آموزش های نرم افزار اکسل نوشته و گفته ایم به سمت فرمول نویسی اکسل بیشتر پیش رفته و در عین حال می توان گفت عمده ترین مباحث آموزش اکسل به فرمول نویسی حرفه ای خواهد رسید.

در ادامه ی این مطلب سعی داریم آموزش های مختلفی را در زمینه فرمول نویسی حرفه ای در اکسل را یاد بگیریم، پس با یک آموزش دیگه از اکسل با کدنویسی به زبان ساده همراه باشید.

توابع در اکسل اجزای یک فرمول در اکسل رو تشکیل میدن و خروجی مد نظر ما رو می سازند. در فرمول نویسی حرفه ای علاوه بر لزوم شناخت توابع مهم و کاربردی و نحوه کارکرد آنها، یک سری اصول و قوانین پایه ای هم وجود داره که حتما باید رعایت بشه.

با تسلط به این دو مورد ( شناخت توابع متنوع و تسلط بر قواعد فرمول نویسی)، مطمئنا یک فرمول نویس حرفه ای خواهید شد.

این بار میخوام قواعد پایه ای فرمول نویسی حرفه ای در اکسل رو مطرح کنم که هر کسی که میخواد فرمول نویسی حرفه ای رو بصورت اصولی یاد بگیره حتما باید این قواعد رو بدونه و به کار ببنده. این اصول در ۴ بخش تقسیم بندی میشوند :

۱- ساختار توابع

– اهمیت پرانتز در فرمول نویسی

– درک انواع آرگومان ها

۲- آدرس دهی مطلق و نسبی

۳- مشاهده محاسبات فرمول (دیباگ کردن فرمول)

۴- نکات تکمیلی

اهمیت پرانتز در فرمول نویسی حرفه ای

در فرمول نویسی، بعد از زدن = و تایپ نام تابع مورد نظر و باز کردن پرانتز، آرگومان های مربوط به اون تابع نمایش داده می شه. به ازای هر تابع، یک پرانتز باز می شه و یک پرانتز همه بسته می شه. دقت کنید که بخصوص در ترکیب توابع، این موضوع ممکنه به یک مسئله پیچیده تبدیل بشه. پس اهمیت تعداد و جای پرانتزها بسیار بسیار بالا هست.

مثلا در شکل ۱ می بینید که پرانتز مشکی رنگ که مربوط به تابع Index هست بسته نشده است. در واقع پرانتز تابع (Column(A2 به درستی بسته نشده است و این باعث شده که پرانتز آخر به عنوان پرانتز تابع Column شناخته شود.

فرمول نویسی اکسل – اهمیت پرانتزها

شکل ۱- فرمول نویسی اکسل – اهمیت پرانتز ها در فرمول نویسی ترکیبی

با دقت به رنگ ها می تونید تشخیص بدید که پرانتز کدام تابع بسته نشده یا جای مناسب قرار نگرفته. این موضوع خیلی خیلی مهمه. چون در ترکیب توابع، اگر پرانتزها به درستی باز و بسته نشده باشن با خطای شکل ۲ مواجه می شویم.

فرمول نویسی اکسل – خطای پرانتزها

شکل ۲- فرمول نویسی اکسل- خطای ناشی از جابجایی یا کمبود پرانتز ها در فرمول نویسی

نکته : روش پیشنهادی من برای بررسی پرانتزها در فرمول های پیچیده و طولانی که تشخیص آن خیلی راحت نیست، همین توجه به رنگ پرانتزهاست. در فرمولی که می نویسید، از داخلی ترین تابع شروع کنید، آیا به ازای هر رنگ پرانتزی که باز شده، پرانتز به همان رنگ و در جای مناسب بسته شده است؟

آرگومان های تابع

در فرمول نویسی، بعد از زدن = و تایپ نام تابع مورد نظر و باز کردن پرانتز، آرگومان های مربوط به اون تابع نمایش داده می شه و شما باید شروع کنید به تخصیص آرگومان مناسب به تابع.

همچنین وقتی پرانتز رو باز میکنید، اگر روی fx در نوار فرمول کلیک کنید، مطابق شکل ۳، آرگومان های تابع، در پنجره ای به نام Function Arguments ظاهر می شود و می توانید در این پنجره، آرگومان های تابع را اختصاص دهید.

فرمول نویسی اکسل – پنجره نمایش آرگومان ها

شکل ۳- فرمول نویسی اکسل – پنجره نمایش آرگومان های تابع

با زدن بر روی Help on this function موجود در پنجره شکل ۳، صفحه ای باز می شه که تابع و آرگومان ها رو به همراه مثال، شرح می ده. استفاده از این توضیحات و مثال ها، مخصوصا در ابتدای کار آشنایی با توابع و فرمول نویسی، توصیه میشه.

انواع حالت هایی که آرگومان یک تابع می تواند داشته باشد، در زیر آمده است :

نکته :به تفاوت دو حالت ۳ و ۴ دقت کنید. حالت ۳ جمع سلول های A1 و A5 (دو سلول) رو به ما میده. حالت ۴، جمع سلول های A1 تا A5 (پنج سلول) رو به ما میده.

همونطور که تا الان مشاهده کردید، آرگومان ها در یک تابع با یک جداننده (Separator) از هم جدا می شن. این جدا کننده عموما , یا ; است که در هر سیستم می تونه متفاوت باشه. حتما از جداکننده ای که در اکسل نشون داده می شه استفاده کنید. در غیر اینصورت با خطا مواجه میشید. مسیر تغییر این جداکننده در زیر نشون داده شده:

Control Panel\ All Control Panel Items\ Region and Language\ Formats\ Additional Settings\ Number\ List Separator

نکته : موقع استفاده از عبارت متنی در یک آرگومان از تابع، اون عبارت حتما باید در یک ” ” گذاشته بشه در غیر اینصورت تابع با خطا مواجه خواهد شد.

بصورت کلی آرگومان های یک تابع یا حتی توابع مختلف، باهم متفاوت هستن و ویژگی های هر آرگومان در هر تابع با توجه به کارکرد خاص آن تابع مشخص شده است.

نکته :برخی توابع هستن که آرگومان ندارن مثل Rand(). این تابع عدد تصادفی در بازه ۰ و ۱ تولید میکنه و هیچ آرگومانی نداره.

نکته آخر در خصوص آرگومان های یک تابع :

بعضی آرگومانها اجباری هستن و حتما باید در تابع وارد بشن و اگر نشه حتما با خطا مواجه میشیم. اما بعضی آرگومانها در بعضی توابع وجود دارن که اختیاری هستن و میتونیم در تابع ثبت نکنیم. از کجا متوجه بشیم که یک آرگومان اختیاری هست یا اجباری؟

آرگومان های اختیاری در تابع، داخل کروشه [ ] نشان داده می شوند. که نشاند دهنده این است که این آرگومان اختیاری است. بقیه آرگومان ها که داخل [ ] نیستن، اجباری هستن و حتما باید در تابع ثبت بشن.

مثال : تابع Rank در اکسل رتبه بندی میکنه. یعنی رتبه یک عدد رو در یک محدوده (عدد) به ما میده. آرگومان آخر این تابع [Order] اختیاری است. این آرگومان تعیین میکنه که رتبه بندی بصورت نزولی (۰) انجام بشه یا صعودی (۱). درصورتی که این آرگومان را در تابع وارد نکنیم، اکسل آن را ۰ در نظر می گیره و رتبه بندی رو بصورت نزولی انجام میده.

فرمول نویسی اکسل – آرگومان اختیاری

شکل ۴- فرمول نویسی اکسل – آرگومان اختیاری

نکته :حتما باید به این موضوع دقت کنیم که در صورت حذف آرگومان های اختیاری، رفتار و منطق محاسبه آن تابع چگونه خواهد بود.

خب در انتهای این آموزش با تکنیک های کار اکسل و فرمول نویسی حرفه ای آن آشنا شدیم. در ادامه این آموزش تکنیک های فرمول نویسی دیگری را هم آموزش خواهیم داد.